پزشکی درآرزوی الگوهایی همچون استادبهادری است اما تا سامانه‌ها اصلاح نشوندبه ارایه خدمات سالم اطمینانی نیست

دکتر گتمیری سرپرست دفتر ارتباط با دآنش با آموختگان، تاکید کرد، امروزه بسیاری از چالش‌های پیش روی پزشکی باید مفهوم سازی شود تا محصول نظام ارایه خدمات در حوزه‌ی سلامت بهبود یابد.

به گزارش روابط عمومی دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه در ششمین سمینار تعهدحرفه ای در خدمات سلامت که در روزهای ششم و هفتم بهمن ماه ۱۴۰۱ در تالار ابن‌سینای دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد ، دکتر سیدمنصور گتمیری سرپرست دفتر ارتباط با دانش آموختگان در افتتاحیه این سمینار یاد استاد فقید دکتر مسلم بهادری را گرامی داشت و گفت: برگزاری سمینار تعهدحرفه ای یادگار استاد بهادری است که امیدوارم به شایستگی بتوانیم با ارائه مباحث علمی مفید، رسالت این استاد فرهیخته را به سرانجام برسانیم.
وی افزود: لازم می دانم از حمایت های رئیس دانشگاه برای برگزاری این سمینار و حضورشان تشکر کنم. از خانواده استاد بهادری نیز برای شرکت در این سمینار سپاسگزارم. همچنین از تمامی سخنرانان و اعضای پانل ها نیز قدردانی می کنم که بدون حمایت و همکاری آنها بی شک این سمینار سرانجام نمی یافت. وی همچنین به برگزیدگان بخش جشنواره تبریک گفت و از اینکه اجازه دادند تا ابعاد زندگی حرفه ای آنان برای نسل جوان الگوسازی شود تشکر کرد.
دکتر گتمیری اضافه کرد: امیدوارم با معرفی الگوهای تعهدحرفه ای در این آشفته بازار حوزه ی سلامت، جوانان امروز راه خود را پیدا کنند. هر چند ما مدعی نیستیم که در زمان های گذشته همه امور بر وفق مراد بوده، بی شک کاستی هایی نیز وجود داشته ولی گذر از مشکلات با صبر و اندیشه بوده که استادان دیروز را الگوی جوانان امروز کرده است.
رئیس ششمین سمینار تعهدحرفه ای با بیان اینکه، ما کلمه پروفشنالیسم را در زبان فارسی به تعهدحرفه‌ای، حرفه مندی یا حرفه ای گرایی ترجمه کرده ایم ولی این ترجمه قدری نارساست، تصریح کرد: در فرهنگ ما تعهد حرفه‌ای ناظر به پایبندی های فردی در این حرفه است اما در پروفشنالیسم در فرهنگ بین‌المللی نگاه به همه‌ی عوامل سیستمی است که حرفه از آسیب حفظ شود و افراد نیز بتوانند راحتتر به اصول حرفه پایبند باشند.
وی ادامه داد: در گذشته‌ی دور فرآیند سلامت به ارتباطات فردی متکی بوده بطوریکه یک پزشک گاهی داروها را نیز خود با استفاده از گیاهان و ترکیب آنها تولید می‌کرده و یا با خواص غذاهای مورد استفاده، بیماران را درمان می کرده است لذا تعهدحرفه ای در رابطه پزشک با بیمارخود تعریف می شد و لذا اصول تعهد حرفه‌ای هم کافی بود که در همان رابطه‌ی انفرادی رعایت شود.
دکتر گتمیری افزود: اما به موازات این که طب پیشرفت کرد، کم کم وظایف پزشک از داروساز و جراحان از پزشکان جدا شدند. در این مسیر رشد، پزشکی کودکان نیز از پزشکی بزرگسالان و پزشکی زنان از پزشکی مردان جدا شد. آزمایشگاه، تصویربرداری و… هریک به صورت تخصصی به کار خود پرداختند. پس از مدتی که این سیستم بزرگ شد رعایت تعهدحرفه‌ای فردی، سهم کوچکی از آنچه که باید در صحت محصولی که به گیرنده خدمات ارایه می‌شد را به خود اختصاص داد. لذا در این شرایط ضرورت تضمین محصول خدمات سلامت، دیگر در گرو رعایت اصول تعهد حرفه‌ای در حوزه‌ی انفرادی کافی نبود. چون سیستم های بیمه، تعرفه گذاری، قوانین بالادستی و روابط پیچیده‌ای به وجود آمد بطوریکه گاهی در یک خدمت ساده‌ی پزشکی ده‌ها نفر نقش داشته و دارند. لذا نقش تعهد حرفه‌ای فردی کوچک و کوچکتر شد.
سرپرست دفتر ارتباط با دانش با آموختگان تاکید کرد: در یک سامانه پیچیده از تمامی ابعاد آن باید اطمینان حاصل شود تا افرادی که می‌خواهند خدمات را به دست گیرنده‌ی خدمت برسانند به درستی عمل کنند. البته با این تعداد بیمار در بیمارستانها و تعرفه های اندک چطور می توان تعهدحرفه ای را رعایت کرد و این بدین معنی است که وقتی یک نظام بسیار پیچیده و گسترده‌ی سلامت وجود دارد چطور با رعایت تعهدحرفه‌ای انفرادی، می توان محصول خدمات سلامت را به نحو شایسته به دست گیرنده سلامت رساند.
وی در ادامه سخنان خود گفت: بحث پروفشنالیسم از اواسط قرن بیستم شروع شد و نگاهی عمیق به چالش‌های بسیار بزرگی داشت که از حوزه‌ی اثرگذاری انفرادی خارج بود. اگر می‌خواهیم اصلاح روند ارایه خدمات را داشته باشیم بخشی از توجه ما باید به سامانه‌ها و همچنین بحث هزینه ها باشد که اهمیت بسیاری دارد و پیچیدگی سامانه‌ها می‌تواند هزینه‌ها را افزایش دهد.
رییس سمینار اضافه کرد: اگر در بحث آموزش پزشکی بخواهیم با همان آموزه‌های قدیمی پیش برویم و در آرزوی این باشیم که دوباره زکریای رازی‌ها یا ابن‌سیناها یا استاد بهادری ها به منصه ظهور برسند شاید این امر ممکن نباشد. البته منکر قابلیت های نظام اجتماعی خود نیستیم اما واقعیت این است که در سیستم سلامت جدید نباید انتظار داشته باشیم پزشکان مثل استاد بهادری عمل کند یا لااقل ما نباید خیلی ایده‌آلیستی برخورد کنیم چون حتی با تربیت اساتیدی چون استاد بهادری مادامیکه سیستم‌های بزرگ کارآمد نباشند محصول ایده‌آل خدمات سلامت بدست مردم نخواهد رسید.
دکتر گتمیری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: فلکسنر که ابتدا نظریه‌پرداز مسایل آموزشی بود در زمانی که این سیستم در آمریکا در حال تحول بود به مسئله ی آموزش پزشکی گرایش پیدا کرد.
وی افزود: فلکسنر احساس کرد باید در آموزش پزشکی دستکاری‌هایی انجام و تغییراتی ایجاد شود و پزشکانی که آشنا به این سامانه و ساختار جدید باشند تربیت کرد. چون آنها هستند که مدیریت سامانه‌های سلامت را به عهده می‌گیرند. وی زمانی که این تغییرات را پیشنهاد می‌کرد به بحث پروفشنالیسم رسید و دریافت که بهترین نقطه‌ی اتکا و امیدش برای این سرمایه‌گذاری، حوزه‌های آکادمیک و دانشگاه ها هستند که هم پزشکان خود این سیستمها درست آموزش ببینند و هم پزشکان جوانتر را تربیت کنند.
رئیس سمینار ادامه داد: فلکسنر در عین حال می‌دید که میلیون‌ها نفر منتظر خدماتی هستند که باید از همین سیستم‌های جدید خدمت بگیرند. وی دید که تنها با حصول اطمینان از رعایت اصول تعهد حرفه‌ای فردی، نمی توان از روند ارایه خدمات سالم مطمئن شد لذا به فکر اصلاح ساختار افتاد.
وی با بیان اینکه، امروزه پزشکی در آرزوی الگوهای عملی دست نایافتنی است خاطر نشان کرد: حتی اگر این الگوها دست یافتنی هم بشوند در یک سیستم ناکارآمد معلوم نیست نتیجه مطلوبی حاصل شود پس بخش عمده‌ای از وقت و انرژی باید صرف اصلاح ساختار شود.
دکتر گتمیری پروفشنالیسم را شناختن آیین نامه ها، قوانین، نقش سازمان ها و ارتباطات پیچیده آنها عنوان کرد و گفت: چیدمان این پازل باید به سمت و سوی اصلاح کامل باشد. بدین معنی که برای سامانه‌ی نظام سلامتی که با این تغییرات بزرگ مواجه است باید آدم‌های متناسب با این شرایط تربیت شوند.
وی در پایان سخنان خود افزود: امروزه قشر زیادی از پزشکان ما از توانایی تامین درآمد حداقلی برای زندگی خود برخوردار نیستند در چنین جامعه ای چگونه انتظار داریم تمامی اصول تعهدحرفه ای رعایت شود. محققان حوزه‌ی پروفشنالیسم بسیاری از چالش‌های پیش روی پزشکی امروز را مفهوم سازی می‌کنند تا بلکه بتوانند محصول نظام ارایه خدمات را در حوزه‌ی سلامت بهبود بخشند و پرواضح است که امیدشان به همین محیط‌های دانشگاهی و آکادمیک است و انگیزه‌ی ما از برگزاری این سمینار این است که بحث تعهد حرفه‌ای را به صورت ریشه‌ای در دانشگاه و در جامعه‌ی پزشکی مطرح کنیم.
توضیح اینکه آئین افتتاحیه سمینار تعهد حرفه ای در نظام سلامت، با پخش سخنان زنده یاد استاد بهادری آغاز شد. در جشنواره تعهد حرفه ای نیز از دکتر بیژن جهانگیری استاد پیشکسوت گروه فارماکولوژی، دکتر زهره پارسایکتا استاد پیشکسوت گروه پرستاری، دکتر احمد جلیلی استاد پیشکسوت گروه روانپزشکی، دکتر محمدرضا میر استاد پیشکسوت گروه جراحی سرطان، دکتر محمد اسلامی استاد پیشکسوت گروه پاتولوژی دهان و زنده یاد دکتر مریم پوررضا قدردانی و بر بازنگری و برنامه‌ریزی آموزش تعهد حرفه‌ای متناسب با پیشرفت‌های علمی و تغییرات تکنولوژی تأکید شد.

فریبا مقدم
خبرنگار

فریبا مقدم